Maria Wiercińska, z d. Serkowska (ur. 27 lutego 1902, Łódź – zm. 11 grudnia 1976, Warszawa)
Aktorka, tancerka, reżyserka teatralna i radiowa, wykładowczyni PIST-u i PWST. Należała do zespołu Reduty Juliusza Osterwy, gdzie poznała Edmunda Wiercińskiego. W teatrach Lwowa, Łodzi, Poznania i Warszawy zagrała ponad czterdzieści ról. Tańczyła i układała choreografię oraz prowadziła w Instytucie Reduty kurs techniki tanecznej i tańca artystycznego.
W ciągu 10 lat pracy uzyskała na polu aktorskim wiele przychylnych opinii, a mimo to porzuciła aktorstwo i poświęciła się wyłącznie działalności recytatorskiej i pedagogicznej. Wystąpiła w stu kilkudziesięciu wieczorach recytatorskich w teatrach, klubach literackich i artystycznych, w domach związkowych i więzieniach. Prowadziła na wydziale aktorskim PIST-u naukę mówienia wiersza. Publikowała artykuły i recenzje na temat sztuki żywego słowa.
Podczas II wojny światowej wykładała sztukę żywego słowa na kursach tajnego PIST-u. Zorganizowała ok. stu pięćdziesięciu tajnych spotkań poetyckich, przygotowała czternaście programów dla ponad siedmiotysięcznej widowni. Po wojnie kierowała Estradą Poetycką Teatru Wojska Polskiego w Łodzi.
W latach 1949–52 pracowała w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu. Tu zrealizowała premierę Ślubów panieńskich, uzyskując „prawo reżyserowania”. Jako reżyserka zrealizowała w teatrach ponad czterdzieści spektakli. Wiele jej przedstawień przenosiła ze sceny na ekran telewizja. Współpracowała z Polskim Radiem, reżyserując audycje poetyckie i słuchowiska. Jako profesor zwyczajny uczyła w warszawskiej PWST na wydziale reżyserskim i aktorskim; była dziekanem wydziału aktorskiego.
Zapisała się w historii teatru jako wybitna pedagożka, społeczniczka, artystka działająca na wielu polach twórczości, poszukująca własnej drogi i niezależności. W pracy reżyserskiej zawsze pozostawała wierna redutowym ideom i metodom, nakazującym stosowanie najwyższych standardów etyki zawodowej. Odznaczała się niecodziennym darem współpracy z aktorem, przy niezwykłym dla niego szacunku i trosce. Jej droga przez teatr to także opowieść o procesie emancypacji – osobistej i artystycznej, to wytrwałe i konsekwentne budowanie własnej, niezależnej pozycji zawodowej.
Pełna biografia Marii Wiercińskiej znajduje się w Encyklopedii Teatru Polskiego.
Edmund Wierciński (ur. 19 lutego 1899, Jurgów, pow. wołkowyski – zm. 13 września 1955, Warszawa)
Aktor, reżyser, inscenizator, pedagog. Jako aktor debiutował w 1921 roku w Reducie Juliusza Osterwy. Był zafascynowany ideą teatru poszukiwań propagowaną przez ten zespół, jednak w swoich rolach odchodził od realizmu, miał silne przekonanie o potrzebie teatru poetyckiego i eksperymentalnego. Reżyserski debiut – Sen Kruszewskiej (Wilno, 1927) – był manifestem ekspresjonistycznym, z groteskowo potraktowanym ruchem i gestem.
W latach 30. częściowo porzucił eksperyment na rzecz tematyki społeczno-obyczajowej. Łączył rysunek realistyczny i faktograficzny z reżyserską metaforą. Czarne ghetto O'Neilla (Lwów, 1932) uchodziło za manifest teatru neorealistycznego. Stopniowo odchodził od wszelkich skrajności, świadomie poszukując syntezy swych wielostronnych doświadczeń.
Najwybitniejsze kreacje aktorskie stworzył w spektaklach Leona Schillera: Księdza Piotra w Dziadach (Lwów, 1932, Warszawa, 1934) oraz Doktora-Szatana w Kordianie (Warszawa, 1935). Jego grę cechowało niebywałe skupienie, natężenie wewnętrzne doprowadzone do granic możliwości – w recenzjach pisano o „hipnotyzerstwie aktorskich środków wyrazu”.
W czasie okupacji brał czynny udział w życiu konspiracyjnym. Wspólnie z Bohdanem Korzeniewskim i Leonem Schillerem w 1941 roku założył Tajną Radę Teatralną, która przygotowywała plany powojennej odbudowy życia teatralnego.
Po wojnie, chory na płuca, zrezygnował z aktorstwa. Wraz z Korzeniewskim prowadził Scenę Poetycką przy Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Przygotował tam głośną premierę Elektry Giraudoux (1946) odczytywaną jako polskie misterium narodowe pełne tragizmu, ale i tragicznej ironii. W spektaklu znalazły się niewygodne dla nowej władzy wątki polityczne odnoszące się do Powstania Warszawskiego. Spektakl zdjęto z afisza, a Scenę rozwiązano. W latach 1949–52 reżyserował w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu – tu powstała m.in. znakomita inscenizacja Jak wam się podoba Szekspira (1951).
Przypisywał teatrowi ważną rolę w intelektualno-moralnej edukacji społeczeństwa. Cieszył się powszechnym szacunkiem, który zawdzięczał nie tylko swojej sztuce, ale także bezkompromisowej postawie etycznej i artystycznej.
Pełna biografia Edmunda Wiercińskiego znajduje się w Encyklopedii Teatru Polskiego.